Masz wszystko, ale czujesz się jak oszust? Dowiedz się, co za tym stoi

Syndrom oszusta (ang. Impostor Syndrome) to zjawisko, które dotyka wielu osób, niezależnie od ich sukcesów zawodowych, wykształcenia czy osiągnięć. Pomimo tego, że na zewnątrz wszystko wydaje się być w porządku, wewnątrz towarzyszy im poczucie, że nie zasługują na uznanie i osiągnięcia, jakie zdobyli. W konsekwencji mają wrażenie, że wcześniej czy później ktoś odkryje, iż w rzeczywistości są „oszustami”.

Umów się na wizytę do psychologa.

Co to jest syndrom oszusta?

Syndrom oszusta to zjawisko psychologiczne, w którym osoby, mimo swojego obiektywnego sukcesu, czują, że go nie zasługują. To, co osiągnęli, przypisują szczęściu, zbiegowi okoliczności czy oszustwu, a nie swoim umiejętnościom i ciężkiej pracy. Pomimo licznych dowodów na swoją kompetencję, takie osoby odczuwają chroniczne wątpliwości i strach przed demaskacją.

Pojęcie to po raz pierwszy zostało zdefiniowane przez psycholożki Pauline Clance i Suzanne Imes w latach 70. XX wieku. Badaczki zauważyły, że syndrom oszusta szczególnie dotyczy kobiet na wysokich stanowiskach zawodowych, chociaż dziś wiemy, że może dotknąć każdego, niezależnie od płci.

Syndrom oszusta – objawy, które mogą Cię dotyczyć

Wielu ludzi cierpiących na syndrom oszusta nie zdaje sobie sprawy, że ich wewnętrzne odczucia są związane z tą konkretną przypadłością. Do najczęstszych objawów syndromu oszusta należą:

• Ciągłe podważanie własnych umiejętności.
• Uczucie, że osiągnięcia są wynikiem przypadku, a nie osobistych kompetencji.
• Strach przed demaskacją, że „tak naprawdę” nie jest się wystarczająco dobrym.
• Wysoki poziom stresu i nieustanne poczucie presji.
• Unikanie nowych wyzwań z obawy przed porażką.

Osoby dotknięte syndromem oszusta często nie cieszą się swoimi sukcesami, ponieważ obawiają się, że te osiągnięcia są chwilowe, a wkrótce zostaną „zdemaskowane”.

Syndrom oszusta – przyczyny, które mogą Cię zaskoczyć

Przyczyny syndromu oszusta są złożone i różnorodne. Choć można wymienić wiele czynników, które wpływają na rozwój tego zjawiska, niektóre z nich występują częściej niż inne:

1. Wczesne doświadczenia życiowe – Wychowanie w rodzinie, gdzie od dzieci wymagano perfekcji, lub porównywanie się do rodzeństwa może prowadzić do późniejszych wątpliwości co do własnej wartości.
2. Kultura pracy i sukcesu – Współczesne społeczeństwo często kładzie ogromny nacisk na osiągnięcia i sukces. To sprawia, że osoby, które czują, że ich sukcesy nie są wynikiem ich własnych umiejętności, mogą rozwijać poczucie bycia „oszustem”.
3. Nierówności płciowe i społeczne – Syndrom oszusta jest bardziej powszechny wśród kobiet oraz osób należących do mniejszości, które zmagają się z wyzwaniami związanymi z równością w pracy.

Jak sobie radzić z syndromem oszusta?

Syndrom oszusta może prowadzić do znacznego obniżenia jakości życia, dlatego warto zastanowić się nad sposobami radzenia sobie z nim. Istnieje wiele metod, które mogą pomóc w walce z tym zjawiskiem, a niektóre z nich można wprowadzić już dziś.

Rozmowa z terapeutą

Jednym z najskuteczniejszych sposobów na poradzenie sobie z syndromem oszusta jest terapia psychologiczna. Syndrom oszusta leczenie może obejmować różne formy terapii, takie jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT), która pomaga zmienić sposób myślenia o sobie i swoich osiągnięciach.

Rozpoznanie swoich sukcesów

Często osoby z syndromem oszusta zapominają o tym, jak wiele udało im się osiągnąć. Prowadzenie dziennika sukcesów, w którym notuje się swoje osiągnięcia, może pomóc w zbudowaniu pewności siebie.

Akceptacja niepowodzeń

Nikt nie jest doskonały, a niepowodzenia są częścią życia. Ważne jest, aby nauczyć się traktować błędy jako okazje do nauki, a nie dowód na własną niekompetencję.

Szukanie wsparcia

Często ludzie czujący się „oszustami” nie dzielą się swoimi obawami z innymi. Szukanie wsparcia u bliskich, mentorów czy współpracowników może pomóc zobaczyć sytuację z innej perspektywy i zyskać większą pewność siebie.

Syndrom oszusta a praca

Syndrom oszusta może mieć szczególnie silny wpływ na życie zawodowe. Osoby cierpiące na to zjawisko często rezygnują z awansów, obawiając się, że nie sprostają nowym obowiązkom. Mogą także unikać nowych wyzwań i projektów, czując, że nie są na tyle kompetentne, by je podjąć.

Jak syndrom oszusta wpływa na codzienną pracę?

Osoby z syndromem oszusta mogą pracować znacznie więcej niż inni, próbując „udowodnić” swoją wartość. To prowadzi do wypalenia zawodowego i chronicznego stresu. Co więcej, często unika się przyjmowania pochwał, przekonując siebie, że to, co osiągnęli, było wynikiem przypadku lub pomocy innych.

Umów się na wizytę do psychologa.