- 3 marca, 2025
Jak odwodnienie wpływa na nerki? Jeden objaw może cię zaskoczyć i nie powinieneś go ignorować
Odwodnienie to stan, który może wydawać się niegroźny na pierwszy rzut oka, ale w rzeczywistości niesie poważne zagrożenia dla funkcjonowania całego organizmu. Nerki, które odpowiadają za filtrowanie krwi i usuwanie toksyn, są szczególnie narażone na negatywne skutki braku odpowiedniej ilości płynów. W jaki sposób odwodnienie wpływa na ich pracę i jakie sygnały ostrzegawcze powinny zwrócić naszą uwagę?
Umów się na konsultację z nefrologiem.
Funkcja nerek a równowaga wodna
Nerki pełnią kluczową rolę w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej organizmu. Odpowiadają za regulację poziomu sodu, potasu i innych elektrolitów, a także za usuwanie nadmiaru płynów i toksyn. Gdy organizm jest dobrze nawodniony, nerki pracują wydajnie, filtrując około 50 litrów krwi dziennie. Jednak przy odwodnieniu ich funkcja może zostać zakłócona, co prowadzi do poważnych konsekwencji.
Nietypowe objawy odwodnienia, które mogą cię zaskoczyć
Choć najczęściej kojarzymy odwodnienie z pragnieniem i suchością w ustach, istnieją również inne, mniej oczywiste symptomy. Do nietypowych objawów odwodnienia można zaliczyć:
- Zmęczenie i brak energii, które wynikają ze spowolnionego metabolizmu,
- Zawroty głowy spowodowane spadkiem ciśnienia krwi,
- Skurcze mięśni związane z zaburzeniem równowagi elektrolitowej,
- Ciemniejszy kolor moczu, co jest jednym z wczesnych znaków odwodnienia.
Warto również zwrócić uwagę na to, jak wygląda człowiek odwodniony. Może mieć bladą, suchą skórę, podkrążone oczy oraz wyraźnie zmniejszoną potliwość. Nie zawsze jednak te symptomy są jednoznaczne, dlatego regularne nawadnianie jest kluczowe.
Jak odwodnienie wpływa na nerki i ich funkcjonowanie?
Brak wystarczającej ilości płynów sprawia, że nerki muszą pracować intensywniej, aby zagęścić mocz i zatrzymać wodę w organizmie. To obciążenie może prowadzić do powstawania kamieni nerkowych, ponieważ zmniejszona objętość moczu sprzyja krystalizacji soli mineralnych. Co więcej, odwodnienie może powodować wzrost poziomu kreatyniny we krwi, co jest sygnałem, że nerki nie filtrują odpowiednio toksyn.
W skrajnych przypadkach, przewlekłe odwodnienie może prowadzić do uszkodzenia nerek i rozwoju niewydolności. Regularne nawodnienie organizmu zmniejsza to ryzyko i wspiera regenerację komórek nerkowych.
Test na odwodnienie – jak sprawdzić, czy pijesz wystarczająco dużo wody?
Chociaż laboratoryjne badania krwi i moczu są najbardziej wiarygodnym sposobem na ocenę stanu nawodnienia, istnieją proste metody, które możesz zastosować na co dzień. Popularny test na odwodnienie polega na sprawdzeniu koloru moczu. Jasnożółty mocz oznacza dobre nawodnienie, natomiast ciemny odcień może sugerować niedobór płynów.
Innym sposobem jest test elastyczności skóry. Wystarczy lekko uszczypnąć skórę na grzbiecie dłoni – jeśli po puszczeniu szybko wróci do pierwotnego kształtu, oznacza to odpowiedni poziom nawodnienia. Gdy skóra powoli się wygładza, może to świadczyć o niedoborze wody.
Objawy odwodnienia, których nie możesz zignorować
Początkowe objawy odwodnienia mogą wydawać się łagodne i łatwe do przeoczenia, ale ich ignorowanie może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych. Najczęstsze symptomy to:
- Silne pragnienie,
- Suchość w ustach,
- Ból głowy,
- Osłabienie i zmęczenie,
- Ograniczona ilość wydalanego moczu.
Wraz z pogłębianiem się odwodnienia mogą wystąpić bardziej niepokojące objawy, takie jak przyspieszone bicie serca, zawroty głowy, a nawet omdlenia. U osób starszych i dzieci odwodnienie może rozwijać się szybciej, dlatego należy zwracać szczególną uwagę na ich stan.
10 objawów niewydolności nerek – na co uważać?
Jeśli odwodnienie utrzymuje się przez dłuższy czas, może dojść do poważnego upośledzenia funkcji nerek. Warto znać 10 objawów niewydolności nerek, które mogą wskazywać na konieczność natychmiastowej interwencji lekarskiej:
- Zmniejszenie ilości wydalanego moczu,
- Obrzęki nóg, kostek i dłoni,
- Ciemny mocz lub obecność krwi w moczu,
- Uczucie zmęczenia i osłabienia,
- Problemy z koncentracją,
- Metaliczny posmak w ustach,
- Nudności i wymioty,
- Skurcze mięśni,
- Swędzenie skóry,
- Duszności.
Wystąpienie kilku z tych objawów powinno być sygnałem do przeprowadzenia badań diagnostycznych i konsultacji z lekarzem.
Jak dbać o odpowiedni poziom nawodnienia?
Zapobieganie odwodnieniu jest prostsze, niż może się wydawać. Podstawą jest regularne spożywanie wody – dla większości dorosłych zaleca się około 2 litrów dziennie, choć zapotrzebowanie może wzrastać w czasie wysiłku fizycznego lub wysokich temperatur. Dobrym nawykiem jest noszenie butelki z wodą i picie małych porcji przez cały dzień.
Warto również zwracać uwagę na sygnały wysyłane przez organizm. Gdy odczuwasz pragnienie, oznacza to, że odwodnienie już wystąpiło. Pamiętaj, że odpowiednie nawodnienie to klucz nie tylko do zdrowych nerek, ale również do ogólnego dobrego samopoczucia. W końcu ciało człowieka składa się w ponad 60% z wody – trudno więc przecenić jej znaczenie.
Przeczytaj również: Czym jest łuszczyca i jak można ją leczyć?
Najpopularniejsze pytania czytelników
1. Czy odwodnienie może wpływać na ciśnienie krwi?
Tak, odwodnienie może powodować spadek ciśnienia krwi, ponieważ zmniejsza objętość krwi krążącej w organizmie. Może to prowadzić do zawrotów głowy i osłabienia.
2. Czy picie samej wody wystarczy, aby uniknąć odwodnienia?
Nie zawsze. W sytuacjach zwiększonego wysiłku fizycznego lub upałów warto uzupełniać elektrolity (np. sodu, potasu), które są tracone z potem. Same płyny mogą nie wystarczyć do pełnego nawodnienia.
3. Czy odwodnienie może wpływać na zdrowie serca?
Tak, długotrwałe odwodnienie może obciążać serce, ponieważ zmniejsza przepływ krwi i powoduje większy wysiłek mięśnia sercowego. Może to prowadzić do arytmii lub innych problemów kardiologicznych.
4. Czy osoby starsze są bardziej narażone na odwodnienie?
Tak, starsze osoby są bardziej narażone, ponieważ z wiekiem zmniejsza się uczucie pragnienia i zdolność nerek do oszczędzania wody. Dlatego powinny pić płyny regularnie, nawet jeśli nie czują pragnienia.
Źródła:
Roncal-Jimenez, C., Lanaspa, M. A., & Johnson, R. J. (2015). Mechanisms by which dehydration may lead to chronic kidney disease. Annals of Nutrition and Metabolism, 66(Suppl. 3), 10–13. Retrieved from https://karger.com/Article/FullText/40782
Johnson, R. J., Wesseling, C., & Newman, L. S. (2019). Chronic kidney disease of unknown cause in agricultural communities. New England Journal of Medicine, 380(19), 1843–1852. Retrieved from https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMra1813869
Glaser, J., Hansson, E., Weiss, I., Wesseling, C., & Jakobsson, K. (2020). Preventing kidney injury among sugarcane workers: promising evidence from enhanced workplace interventions. Occupational and Environmental Medicine, 77(8), 527–534. Retrieved from https://oem.bmj.com/content/77/8/527