Dlaczego ginekolog naciska na brzuch? Sprawdź, co to znaczy podczas badania

Wizyta u ginekologa często budzi emocje, zwłaszcza jeśli jest to pierwsze spotkanie z tym specjalistą. W trakcie badania wiele kobiet zastanawia się, dlaczego ginekolog naciska na brzuch i co właściwie chce w ten sposób sprawdzić. Choć gest ten może wydawać się zaskakujący, jest to standardowa, ważna część badania ginekologicznego, która pozwala lekarzowi ocenić stan narządów rodnych i jamy brzusznej. Poniżej wyjaśniamy, na czym dokładnie polega ten etap i co oznacza dla zdrowia pacjentki.

Jak wygląda klasyczne badanie ginekologiczne?

Podstawowe badanie ginekologiczne składa się z kilku etapów, które dobierane są w zależności od wieku pacjentki, jej stanu zdrowia i przyczyny wizyty. Najczęściej obejmuje:

1. rozmowę i wywiad lekarski,
2. oględziny zewnętrznych narządów płciowych,
3. badanie na fotelu ginekologicznym,
4. ocenę narządów wewnętrznych przez pochwę i jednoczesne badanie palpacyjne przez powłoki brzuszne,
5. badanie USG – dopochwowe lub przezbrzuszne.

Badanie palpacyjne, czyli właśnie uciskanie brzucha, jest częścią rutynowej diagnostyki. Dzięki niemu lekarz może lepiej wyczuć ułożenie, wielkość i elastyczność macicy oraz jajników, a także wykryć ewentualne nieprawidłowości w obrębie miednicy.

Zobacz też: Liszaj twardzinowy i liszaj płaski sromu – objawy, leczenie

Dlaczego ginekolog uciska brzuch podczas badania?

Uciskanie brzucha nie jest przypadkowym gestem – to świadomy element badania nazywany badaniem dwuręcznym lub palpacyjnym. Polega ono na tym, że ginekolog jedną ręką bada pacjentkę przez pochwę, a drugą uciska delikatnie dolną część brzucha. W ten sposób może ocenić:

1. położenie macicy – czy jest prawidłowe, pochylone do przodu lub do tyłu,
2. wielkość i kształt macicy – co pozwala wychwycić np. mięśniaki, guzy lub ciążę,
3. stan przydatków – czyli jajników i jajowodów, które nie są widoczne gołym okiem,
4. obecność bolesnych miejsc – wskazujących np. na stan zapalny lub torbiel.

W trakcie badania ginekolog obserwuje reakcję pacjentki i dobiera siłę nacisku tak, aby nie powodować bólu. Lekki ucisk pomaga mu zlokalizować struktury położone głębiej i dokładniej ocenić ich stan. To niezwykle ważne, ponieważ niektóre zmiany – jak torbiele jajników czy stany zapalne – nie zawsze są widoczne w badaniu zewnętrznym.

Wiele kobiet zauważa, że także podczas badania ultrasonograficznego ginekolog uciska brzuch głowicą aparatu. Nie jest to przypadek. W czasie USG przezbrzusznego delikatny nacisk pomaga lekarzowi uzyskać lepszy kontakt między skórą a głowicą, a tym samym wyraźniejszy obraz na ekranie. Uciskanie może też zmieniać położenie narządów, co ułatwia ich ocenę.

W przypadku USG dopochwowego głowica znajduje się bliżej narządów miednicy, dlatego obraz jest bardziej szczegółowy i nie wymaga uciskania powłok brzusznych. Jednak czasem lekarz łączy oba badania, aby uzyskać pełniejszy obraz i dokładniej ocenić np. stan macicy lub jajników.

Zobacz też: Wirus HPV: czy naprawdę jest groźny? Sprawdź, zanim będzie za późno

Co ginekolog może wykryć podczas uciskania brzucha?

Choć brzmi to niepozornie, badanie palpacyjne dostarcza lekarzowi wielu cennych informacji. Już po krótkim dotyku może on wychwycić nieprawidłowości, które wymagają dalszej diagnostyki. Należą do nich między innymi:

1. powiększona macica, np. w wyniku mięśniaków lub wczesnej ciąży,
2. torbiele jajników,
3. zrosty w obrębie miednicy,
4. zmiany nowotworowe,
5. objawy zapalenia przydatków lub endometriozy.

Jeśli ginekolog zauważy coś niepokojącego, zleca zwykle USG lub badania laboratoryjne, aby potwierdzić diagnozę. W wielu przypadkach to właśnie badanie palpacyjne jako pierwsze sygnalizuje, że coś w organizmie wymaga dalszej obserwacji.

Jak przygotować się do badania ginekologicznego?

Choć badanie jest rutynowe, warto się do niego odpowiednio przygotować, by przebiegło komfortowo i bez stresu. Oto kilka praktycznych wskazówek:

1. umów wizytę najlepiej między 8. a 12. dniem cyklu, gdy błona śluzowa macicy jest cienka i łatwiejsza do oceny,
2. unikaj współżycia i irygacji pochwy na 24 godziny przed badaniem,
3. oddaj mocz przed wejściem do gabinetu – pełny pęcherz może powodować dyskomfort,
4. ubierz się w sposób, który pozwoli łatwo się rozebrać od pasa w dół.

Jeśli to pierwsza wizyta u ginekologa, lekarz dokładnie wyjaśni każdy etap badania i odpowie na pytania pacjentki. Warto o nich mówić otwarcie, zwłaszcza jeśli coś budzi niepokój lub dyskomfort.

Czy badanie ginekologiczne powinno boleć?

Nie, prawidłowo przeprowadzone badanie ginekologiczne nie powinno być bolesne. Lekarz wykonuje ruchy delikatnie i z wyczuciem. Jeśli pacjentka odczuwa silny ból, powinna natychmiast o tym poinformować. Bolesność może świadczyć o stanie zapalnym, napięciu mięśni lub innej nieprawidłowości, którą należy sprawdzić.

U kobiet, które szczególnie obawiają się wizyty, pomocne może być też badanie w pozycji półleżącej lub użycie mniejszego wziernika. Ginekolog dobiera sposób postępowania indywidualnie, tak aby pacjentka czuła się bezpiecznie i komfortowo.

Badanie ginekologiczne to nie tylko kontrola narządów rodnych, ale także profilaktyka chorób nowotworowych i zapalnych. Regularne wizyty pozwalają wcześnie wykryć zmiany, które początkowo nie dają objawów – jak torbiele, nadżerki czy polipy. Wczesna diagnoza to większa szansa na skuteczne leczenie i zachowanie zdrowia.

Jeśli chcesz zadbać o swoje zdrowie intymne, umów się na wizytę w Prywatnej Klinice BoraClinic w Warszawie (Gocław). Nasi doświadczeni ginekolodzy wykonują badania w komfortowej atmosferze, z troską o bezpieczeństwo i samopoczucie pacjentki. Umów się na konsultację i dowiedz się, jak najlepiej zadbać o profilaktykę ginekologiczną.

Źródło:

1. Mayo Clinic Staff. (2023). Pelvic exam: What you can expect. Mayo Clinic. [https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/pelvic-exam/about/pac-20385135]

2. National Health Service. (2024). Pelvic examination. NHS UK.

3. Cleveland Clinic. (2023). Pelvic exam. Cleveland Clinic. [https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/4955-pelvic-exam]