Badanie u gastrologa. Jedna rzecz, która zaskakuje większość pacjentów

Czym zajmuje się gastrolog i czy bada odbyt?

Wielu pacjentów zastanawia się, czym zajmuje się gastrolog i czy można się do niego zgłosić z problemami okolic odbytu. Choć jego nazwa sugeruje związek wyłącznie z żołądkiem, zakres obowiązków tego specjalisty jest znacznie szerszy. Gastrolog, czyli inaczej gastroenterolog, zajmuje się całym układem pokarmowym – od przełyku, przez żołądek i jelita, aż po odbytnicę.

W praktyce oznacza to, że jeśli pacjent zgłasza dolegliwości związane z końcowym odcinkiem jelita grubego, również może trafić pod opiekę gastrologa. Jednak w niektórych przypadkach bardziej wskazana będzie konsultacja z proktologiem – zwłaszcza jeśli objawy dotyczą bezpośrednio odbytu i okolic odbytnicy.

Gastroenterolog a gastrolog – czym się różnią?

Pojęcia „gastrolog” i „gastroenterolog” są używane zamiennie, choć technicznie rzecz biorąc, poprawna nazwa tej specjalizacji to właśnie gastroenterologia. To dziedzina medycyny zajmująca się diagnozowaniem i leczeniem chorób przewodu pokarmowego, wątroby, trzustki i dróg żółciowych.

W języku potocznym utarł się skrót „gastrolog”, dlatego pacjenci często nie zdają sobie sprawy, że obie nazwy oznaczają dokładnie tego samego lekarza. I niezależnie od tego, jakiego terminu użyjemy, zakres kompetencji specjalisty nie ulega zmianie.

Czy gastrolog zajmuje się odbytem? To zależy od objawów

Gastrolog może przeprowadzać diagnostykę problemów dotyczących jelita grubego i końcowego odcinka przewodu pokarmowego, jednak bezpośrednie badanie odbytu nie zawsze znajduje się w jego zakresie. Jeśli objawy dotyczą śluzu, krwi w kale, świądu czy bolesnego wypróżniania – pierwszym krokiem może być właśnie gastrolog, który zleci badania takie jak kolonoskopia lub rektoskopia.

W przypadku zmian zewnętrznych – guzków, szczelin odbytu, czy ostrych stanów zapalnych – lepszym wyborem będzie proktolog. Dlatego przy dolegliwościach „na pograniczu” często zaleca się najpierw konsultację gastrologiczną, a dopiero potem – jeśli to konieczne – skierowanie do węższego specjalisty.

Hemoroidy – gastrolog czy proktolog?

To jedno z najczęstszych pytań, które pojawiają się w gabinetach i wyszukiwarkach. W przypadku hemoroidów – zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych – ostateczna diagnoza należy do proktologa. Niemniej jednak wielu pacjentów z objawami takimi jak pieczenie, krwawienie podczas wypróżniania czy uczucie niepełnego opróżnienia trafia najpierw do gastrologa.

Gastrolog może przeprowadzić wstępną diagnostykę i ocenić, czy objawy nie są powiązane z innymi chorobami jelita grubego, np. stanami zapalnymi, nowotworami lub zespołem jelita drażliwego. W praktyce obaj specjaliści często współpracują.

Gastroenterolog – jak wygląda badanie?

Pierwsza wizyta u gastrologa nie wiąże się od razu z badaniem fizykalnym okolic odbytu. Najczęściej lekarz zaczyna od szczegółowego wywiadu – czyli pyta o dolegliwości, dietę, styl życia, leki i historię medyczną. Następnie może przeprowadzić badanie palpacyjne brzucha, zlecić badania laboratoryjne, USG jamy brzusznej lub badania endoskopowe.

Jeśli objawy wskazują na potrzebę dokładniejszej oceny odbytnicy, lekarz może zaproponować kolonoskopię. W przypadku badania stricte proktologicznego (czyli np. per rectum), zwykle kieruje pacjenta do proktologa.

O co pyta gastrolog na pierwszej wizycie?

Choć pytania mogą wydawać się osobiste, mają one na celu precyzyjne zidentyfikowanie źródła problemu. Gastrolog zapyta m.in.:

• Od kiedy występują dolegliwości?

• Czy objawy nasilają się po jedzeniu?

• Jak wygląda rytm wypróżnień?

• Czy występują bóle brzucha, zgaga, wzdęcia, nudności?

• Czy w rodzinie występowały choroby jelit, trzustki lub wątroby?

Im więcej szczegółów przekaże pacjent, tym łatwiej będzie dobrać odpowiednią ścieżkę diagnostyczną.

Ile kosztuje wizyta u gastrologa?

Cena konsultacji gastrologicznej waha się w zależności od placówki – w prywatnych klinikach średni koszt wizyty to 200–350 zł. W niektórych przypadkach – np. przy podejrzeniu poważnych chorób przewodu pokarmowego – warto rozważyć refundowaną wizytę w ramach NFZ, choć tu czas oczekiwania może być dłuższy.

Jeśli w grę wchodzi diagnostyka endoskopowa (gastroskopia, kolonoskopia), należy liczyć się z dodatkowymi kosztami – chyba że badanie zostanie zlecone przez lekarza w ramach publicznej służby zdrowia.